VTV.vn - Cảm giác nặng chân, bó chặt ở bắp chân, tê mỏi, đặc biệt khi chiều về là triệu chứng thường gặp ở những người bị suy tĩnh mạch.
Theo thông tin từ Bệnh viện Bình Dân (TP. Hồ Chí Minh), suy tĩnh mạch xảy ra khi các van trong lòng tĩnh mạch không thể khép kín để đẩy hoàn toàn máu về tim, một lượng máu từ tĩnh mạch chảy ngược xuống dưới chân theo chiều trọng lực và ứ lại. Chính dòng trào ngược này làm tăng áp lực trong lòng tĩnh mạch dưới, đồng thời kéo dãn thành tĩnh mạch làm nặng thêm tình trạng máu chảy ngược dòng. Hậu quả là dẫn tới tình trạng ứ máu ở chi dưới gây phù, nặng chân, vọp bẻ, tĩnh mạch giãn to, ngoằn ngoèo dưới da, viêm, loét da do loạn dưỡng.
Đáng sợ nhất là nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu gây thuyên tắc phổi, có thể dẫn tới tử vong. Suy tĩnh mạch rất thường gặp ở chân, xảy ra ở khoảng 10 - 35 % người trưởng thành.
Phụ nữ có nguy cơ bị suy tĩnh mạch cao hơn nam giới do hormone progesterone cao hơn. Mất cân bằng progesterone có thể dẫn đến tổn thương các van nhỏ bên trong tĩnh mạch, khiến chúng không còn làm tốt nhiệm vụ giữ cho máu chảy theo một hướng về tim. Các nhà khoa học Pháp đã phát hiện rằng các tĩnh mạch lớn trong cơ thể, tĩnh mạch chân thường nhạy cảm với progesterone hơn là với estrogen, một nội tiết sinh dục nữ khác.
Bản thân việc mang thai cũng làm tăng nguy cơ giãn tĩnh mạch ở phụ nữ. Khi thai nhi phát triển, cơ thể người mẹ tăng lưu lượng máu đi khắp cơ thể, dẫn đến các tĩnh mạch giãn ra và các van hoạt động kém hơn. Đáng lưu ý hơn, sự lớn lên của thai nhi trong tử cung gây áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới, đây là tĩnh mạch đưa máu từ chi dưới trở về tim. May mắn thay, chứng giãn tĩnh mạch và tĩnh mạch mạng nhện thai kỳ thường biến mất trong vòng 3 đến 6 tháng sau sinh. Khả năng hồi phục sẽ kém hơn nếu phụ nữ mang thai nhiều lần.
Sự suy giảm estrogen và progesterone ở giai đoạn mãn kinh có thể làm suy yếu tĩnh mạch. Phụ nữ giai đoạn mãn kinh cần lưu ý rằng các liệu pháp hormone thay thế vốn thường được sử dụng để làm giảm tình trạng bốc hỏa và loãng xương cũng có thể làm tăng nặng thêm tình trạng suy tĩnh mạch. Do đó, cần tham vấn kỹ với bác sĩ trước khi sử dụng. Thói quen đi dày cao gót, ngồi bắt chéo chân cũng khiến phụ nữ tăng nguy cơ suy tĩnh mạch.
Ngoài vấn đề giới tính, người thừa cân, béo phì, người làm công việc đòi hỏi phải ngồi hay đứng nhiều như nhân viên văn phòng, tiếp tân, bảo vệ, bác sĩ phẫu thuật và người ít vận động là những người có nguy cơ cao bị suy tĩnh mạch. Bệnh đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa do lối sống ít vận động.
ThS.BS Lý Minh Tùng, khoa Phẫu thuật Tim - Mạch máu cho biết: Hầu hết người bệnh suy giãn tĩnh mạch thường chỉ đến bệnh viện khám khi gặp phải các cản trở trong sinh hoạt, thường với các nhóm triệu chứng chính sau:
Ứ trệ máu hạ chi: Cảm giác bó chặt ở bắp chân, nặng chân, mỏi chân. Có khi có cảm giác tê, như có kiến bò vùng bàn chân; Vọp bẻ (chuột rút) ở bắp chân, thường xảy ra về đêm; Sưng phù xung quanh hai mắt cá
Các triệu chứng thường nặng lên về chiều tối sau một ngày làm việc, hoặc sau khi đứng lâu; triệu chứng thuyên giảm vào buổi sáng khi ngủ dậy, hoặc sau khi nghỉ ngơi, kê cao chân.
Giãn mao mạch và giãn các tĩnh mạch nông ở chân: GIãn thân tĩnh mạch chính; Giãn tĩnh mạch nhỏ dạng mạng nhện; Giãn tĩnh mạch nhỏ dạng lưới
Loét da, da khó lành do loạn dưỡng: Người bệnh nhân thấy vùng da ở chân thay đổi sắc tố, da dễ bị chàm, loét da khó lành do tình trạng ứ máu lâu ngày gây nên rối loạn vận chuyển oxy và dinh dưỡng cho các mô.
Các biến chứng thường gặp: Viêm tắc tĩnh mạch; Huyết khối tĩnh mạch - đây là biến chứng rất nguy hiểm vì huyết khối có thể theo dòng máu về tim và huyết khối di chuyển lên phổi gây thuyên tắc phổi.
Để hạn chế nguy cơ bị suy tĩnh mạch chân, người dân cần tránh để dư cân, tránh mặc quần áo bó vùng chân và hông, tránh đứng lâu, ngồi nhiều, tránh động tác bắt chéo chân tạo nhiều áp lực lên đùi, xương chậu, gây cản trở cho việc lưu thông máu.
Nên tăng cường thể dục để tăng lưu thông máu. Nếu đã có dấu hiệu suy tĩnh mạch, nên lựa chọn các môn thể thao có động tác nhịp nhàng và nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe, khiêu vũ, hạn chế các môn thể thao có cử động mạnh và chuyển hướng đột ngột, dồn lực lên chân nhiều gây chấn động lên hệ tĩnh mạch như chạy tốc độ, tennis, bóng đá... Buổi tối khi nằm ngủ nên kê cao chân, tạo thuận lợi cho máu về tim, giúp đôi chân thư giãn, tránh dồn ứ máu ở chân.
