Đông y từ lâu đã xem đậu xanh như một phương thuốc thanh độc, làm mát cơ thể. Y học hiện đại coi đậu xanh là thực phẩm phòng ngừa nhiều bệnh mãn tính.
BS CKI. Lê Thị Thuý Hằng, Đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM - Cơ sở 3 cho biết, đậu xanh có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.
Trong Y học cổ truyền, đậu xanh có vị ngọt, hơi lạnh, tính mát. Công dụng chủ yếu là thanh nhiệt, giải độc, bớt đau sưng, ích khí lực, điều hòa ngũ tạng, nấu ăn bổ mát và trừ các bệnh nhiệt. Vỏ đậu xanh giải nhiệt, giải độc, giúp bớt mờ mắt.
Các bệnh lý dùng đậu xanh để điều trị có thể kể đến như giải cảm sốt, giải ngộ độc thuốc hay thức ăn hoặc uống thuốc quá liều, chống các bệnh ôn nhiệt mùa hè, chữa giời leo, giải rượu, trị bí tiểu...
Trong y học hiện đại, BS Hằng cho biết đậu xanh có nhiều tác dụng phòng bệnh từ ung thư tới các bệnh tim mạch, giải độc cho hệ tiêu hoá.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng đậu xanh rất giàu vitamin và khoáng chất cần thiết cho sức khỏe. Hạt đậu xanh có thành phần dinh dưỡng cao, hạt đậu xanh chứa 14% nước, 23,4% protid, 2,4% lipid, 53,1% glucid, 4,7% cellulose. Ngoài ra, đậu xanh còn chứa các nguyên tố vi lượng Ca, P, Fe và các vitamin (tiền sinh tố A, B1, B2, PP, C). Còn có các phosphatidyl choline, phosphatidyl ethanolamine, …
Đậu xanh chứa chất chống oxy hóa giúp trung hòa gốc tự do - là nguyên nhân có thể gây viêm mạn tính, bệnh tim hay ung thư. Đậu xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa lành mạnh như axit phenolic, flavonoid, axit caffeic, axit cinnamic… Các nghiên cứu chỉ ra rằng các chất chống oxy hóa từ đậu xanh có thể giảm sự phát triển ung thư phổi và ung thư dạ dày do gốc tự do.
Ngoài ra, dùng đậu xanh có thể giúp cơ thể giảm lượng cholesterol xấu và ngăn ngừa bệnh tim mạch.
Người bị bệnh tăng huyết áp sử dụng đậu xanh có thể giúp hạ huyết áp do các protein trong đậu xanh có thể ức chế các enzyme tự nhiên.
Với người bệnh đái tháo đường, đậu xanh giúp giảm đường huyết nhờ có hàm lượng chất xơ và protein cao, làm chậm quá trình giải phóng đường vào máu. Các nghiên cứu trên động vật cũng chỉ ra chất chống oxy hóa vitexin và isovitexin trong đậu xanh có thể làm giảm đường huyết và giúp insulin hoạt động hiệu quả hơn.
Chất kháng tinh bột trong đậu xanh đóng vai trò như chất xơ hòa tan, có ích cho lợi khuẩn đường ruột. Các lợi khuẩn này sẽ tiêu hóa chất kháng tinh bột và biến loại tinh bột này thành các axit béo chuỗi ngắn như butyrate. Butyrate có chức năng nuôi dưỡng các tế bào ruột già, tăng cường khả năng miễn dịch đường ruột và giảm nguy cơ mắc ung thư ruột.
Súp hoặc chè đậu xanh là món yêu thích của nhiều người trong mùa nóng nhờ đặc tính chống viêm giúp ngăn ngừa sốc nhiệt, tăng nhiệt độ cơ thể, khát nước… Các nghiên cứu trên động vật cũng đã chỉ ra những chất chống oxy hóa như vitexin và isovitexin trong đậu xanh có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do sốc nhiệt.
Ngoài ra, BS Hằng cho biết, phụ nữ có thai chỉ cần ăn khoảng 200g đậu xanh là đã cung cấp cho cơ thể 80% lượng folate cần thiết hằng ngày. Đậu xanh cũng có nhiều chất sắt, protein và chất xơ, đây là những chất dễ bị thiếu trong thai kỳ.
Những trường hợp không nên dùng đậu xanh như:
- Người có thân nhiệt tính hàn như tay chân lạnh thiếu lực, lưng chân đau nhức và đi ngoài phân lỏng.
- Đối với người già và trẻ em không nên ăn quá nhiều để tránh khó tiêu.
- Khi dùng thuốc không nên kết hợp đậu xanh vì sẽ gây giã thuốc.
(Sưu tầm)
