Chảy máu cam (chảy máu mũi) do nắng nóng rất thường gặp trong mùa hè. Dù chảy máu cam không phải là vấn đề sức khỏe nguy hiểm nhưng có thể khiến một số người cảm thấy lo sợ, nhất là khi máu chảy nhiều. Vì vậy, cần chú ý xử trí đúng cách.
Bác sĩ Lương Thị Kim Thương - khoa tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam - cho biết nắng nóng khiến cơ thể tăng nhiệt, mất nước, ảnh hưởng niêm mạc vùng mũi, sung huyết làm cho nhiều người gặp phải tình trạng chảy máu cam.
Trẻ em và người già là những đối tượng bị ảnh hưởng nhiều bởi nắng nóng do miễn dịch yếu, dễ bị viêm mũi xoang và sự thích nghi với điều kiện khắc nghiệt kém.
Các triệu chứng thường gặp của chảy máu cam là máu thường chỉ chảy ra từ một bên mũi. Một số trường hợp thì mũi của người bệnh sẽ đầy máu vì bị chảy máu cam quá nhiều.
Mất máu quá nhiều có thể gây chóng mặt, choáng váng, thậm chí ngất xỉu. Tuy nhiên rất hiếm trường hợp chảy máu cam nào gặp các triệu chứng này.
Xử trí thế nào là đúng cách?
Bác sĩ Thương hướng dẫn cách xử trí khi chảy máu mũi:
- Người bệnh nên ngồi thẳng, đầu hơi cúi về phía trước.
- Dùng hai ngón tay bóp chặt cánh mũi và thở bằng miệng để ngăn máu chảy ra, máu chảy xuống họng thì nhả ra, không nuốt vì sẽ gây nôn ói.
- Giữ nguyên tư thế này trong khoảng 5 phút để máu trong mũi đông lại.
- Dùng khăn ướt lau máu quanh mũi, chú ý không lau bên trong mũi để tránh chạm vào vị trí đang bị tổn thương khiến máu chảy ra lại.
Bác sĩ cũng lưu ý, khi sơ cứu chảy máu cam người bệnh không nên ngửa đầu ra sau hoặc hít máu vào.
Điều này sẽ khiến máu bị chảy ngược nuốt vào dạ dày gây ói, hoặc hít sặc vào phổi; Không nên hoạt động ngay sau khi vừa cầm máu, thay vào đó nên ngồi hoặc nằm yên nghỉ ngơi, vài ngày sau đó hạn chế làm việc nặng; Không nên đụng chạm vào mũi ngay sau khi vừa cầm được máu để tránh làm chảy máu trở lại.
Ngoài ra, bác sĩ khuyên người dân nên hạn chế ra ngoài trời vào các giờ nắng nóng cao điểm (từ 11 giờ trưa đến 14 giờ chiều); Khi đi ngoài đường nên mặc các loại áo chống nắng chuyên dụng, có chức năng chống tia cực tím nhưng mỏng và thoáng mát.
Tránh mặc quần áo chống nắng chất liệu dày, bí khiến cơ thể ủ nhiệt dẫn đến sốc nhiệt hoặc chảy máu mũi; Hạn chế uống rượu gây kích ứng các mao mạch trong niêm mạc mũi; Nhà cửa nên vệ sinh thông thoáng, sạch sẽ.
Phòng ngừa chảy máu mũi mùa nắng nóng
ThS Nguyễn Trung Nguyên, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết những người có nguy cơ bị chảy máu cam khi trời nắng nóng gồm người có niêm mạc mỏng như trẻ em từ 5 - 10 tuổi; người bị polyp mũi (khối u lành tính trong hốc mũi); người viêm mũi xoang;
Người hút thuốc lá khiến bề mặt niêm mạc mũi bị khô, xung huyết vì khói thuốc lá gây nóng; người làm việc trong môi trường khói bụi; người uống nhiều rượu bia, cồn trong rượu bia làm giãn động mạch…
Đặc biệt, người có bệnh tăng huyết áp có nguy cơ chảy máu cam với lượng nhiều và thường xuyên vào mùa nắng.
Riêng với người bệnh chảy máu cam tái đi tái lại nhiều lần vào mùa nắng nóng, chủ yếu vì chưa được xử trí phù hợp hoặc sai cách.
Khi khám bệnh ở một số nơi, bệnh nhân không được nội soi trực tiếp nên bác sĩ không nhìn thấy rõ các điểm chảy máu, được kê toa thuốc mà không được can thiệp đốt điểm chảy máu. Hoặc can thiệp đốt điểm chảy máu nhưng phương pháp chưa phù hợp cũng khiến bệnh tái đi tái lại nhiều lần.
Để phòng ngừa chảy máu cam khi thời tiết nắng nóng, bác sĩ Nguyên khuyên mọi người nên hạ nhiệt không khí trong nhà, trong phòng bằng cách sử dụng quạt, máy điều hòa, cửa sổ thông thoáng.
Bên cạnh đó, làm mát cơ thể bằng cách uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây; hạn chế ăn nhiều đồ cay, nóng; mặc quần áo thông thoáng; bổ sung vitamin C và vitamin K như cam, kiwi, cải bó xôi, chuối trong khẩu phần ăn hằng ngày; thường xuyên vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý để giảm khô vùng niêm mạc mũi.
Song song đó, người có bệnh tăng huyết áp nên kiểm tra huyết áp thường xuyên, cơ thể luôn phải được làm mát, luôn ở nơi thông thoáng, hạn chế đi lại ngoài trời nắng nóng.
Bác sĩ Thương khuyến cáo đối với trẻ em, phụ huynh nên cho con uống nhiều nước, nước trái cây, hướng dẫn trẻ tránh nắng khi ra ngoài trời như đội mũ nón, đeo khẩu trang, không đi chân đất.
Chế độ ăn uống nên tăng cường các loại rau xanh mát như mồng tơi, rau muống, rau dền; hạn chế ăn các thực phẩm nóng như mì ăn liền, đồ chiên rán. Trẻ cần uống đủ nước vào mùa nắng, đặc biệt khi hoạt động ngoài trời.
Đối với người già thì không nên đi lại nhiều ngoài trời nắng, cố gắng uống nhiều nước, dành thời gian nghỉ ngơi; tăng cường rau xanh và trái cây trong các bữa ăn. Đặc biệt không ngủ trong điều kiện phòng nhỏ, bí.
"Chảy máu mũi do nắng nóng không nguy hiểm nhưng chảy máu mũi cũng có thể là triệu chứng của một số tình trạng bệnh tật tiềm ẩn như ung thư, chấn thương hàm mặt, viêm mũi xoang… Vì vậy, người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám nếu chảy máu mũi thường xuyên, lặp lại nhiều lần trong 2 tuần để được chẩn đoán và điều trị phù hợp" - bác sĩ Thương nhấn mạnh.
Trường hợp trẻ chảy máu cam cần đến viện gấp
Theo TS Lê Ngọc Duy - trưởng khoa cấp cứu và chống độc, Bệnh viện Nhi trung ương, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được khám và xử trí kịp thời nếu có 1 trong các biểu hiện sau:
- Không cầm máu sau khi sơ cứu trong vòng 20 phút
- Chảy máu tái đi tái lại nhiều lần
- Máu chảy nhanh hoặc mất nhiều máu
- Chảy máu do chấn thương
- Cảm thấy người yếu, chóng mặt
- Máu chảy xuống phần sau họng chứ không phải chảy ra phần trước mũi kể cả khi đã ngồi ngả đầu về phía trước
- Chảy máu mũi khi dùng một số loại thuốc mới
- Chảy máu mũi đi kèm các vết tím khắp cơ thể hoặc kèm chảy máu ở khu vực khác như trong phân, nước tiểu
- Đang dùng các thuốc chống đông máu
- Trẻ có bệnh toàn thân khác ảnh hưởng tới đông máu như bệnh gan, thận, Hemophilia hoặc mới trải qua hóa trị liệu.
(Sưu tầm)
