Rau sam là một loại dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh.
TS-BS Bùi Phạm Minh Mẫn, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3, cho biết rau sam là loại cây thân thảo, mọng nước, thân có màu xanh nhạt hoặc hơi đỏ, thường bò lan sát mặt đất. Thân cây phân nhánh nhiều, dài khoảng 10-30 cm. Lá có màu xanh đậm, không có cuống hoặc cuống rất ngắn.
Rau sam phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, rau sam thường mọc hoang ở các bãi đất trống, ven đường, bờ ruộng, vườn nhà. Cây rau sam thích nghi tốt với nhiều loại đất, chịu hạn tốt nhưng không chịu úng. Cây phát triển mạnh vào mùa hè, khi nhiệt độ và độ ẩm cao.
Một số tác dụng của rau sam
Chống viêm: Rau sam có tác dụng chống viêm, giúp giảm các triệu chứng viêm nhiễm.
Hỗ trợ tiêu hóa: Giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
Chống oxy hóa: Bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do.
Tăng cường hệ miễn dịch: Nhờ vào hàm lượng vitamin và khoáng chất cao.
Giảm nguy cơ bệnh tim: Omega-3 trong rau sam có tác dụng tốt cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu.
Theo đông y, rau sam có vị chua, tính hàn, quy kinh can, đại trường, giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, lợi tiểu và chỉ thống.
Chữa lở ngứa: Dùng rau sam tươi giã nát, đắp lên vùng da bị lở ngứa hoặc nấu nước rửa.
Chữa kiết lỵ: Sử dụng rau sam sắc uống hằng ngày.
Chữa giun sán: Rau sam có thể giúp tẩy giun hiệu quả.
Chữa tiểu buốt, tiểu rắt: Rau sam có tác dụng lợi tiểu, giúp giảm các triệu chứng này.
Giá trị dinh dưỡng
Rau sam là một loại rau giàu dinh dưỡng với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Một số thành phần dinh dưỡng quan trọng bao gồm:
Vitamin A: Giúp cải thiện thị lực và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Vitamin C: Giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm đẹp da.
Vitamin E: Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào.
Khoáng chất: Bao gồm canxi, magie, kali và sắt, giúp xương chắc khỏe và hỗ trợ chức năng cơ thể.
Omega-3: Chất béo không bão hòa có lợi cho tim mạch.
Liều lượng và cách dùng
Liều lượng: Theo các tài liệu y học cổ truyền, liều dùng rau sam thường từ 50-100 g rau tươi mỗi ngày. Nếu dùng dưới dạng sắc thuốc, có thể dùng 15-30 g rau khô.
Cách chế biến:
- Dạng nước sắc: Lấy rau sam rửa sạch, đun sôi với nước trong khoảng 15-20 phút, sau đó lọc bỏ bã, uống nước.
- Dạng đắp ngoài da: Rau sam tươi giã nát hoặc nấu nước, dùng để rửa hoặc đắp lên vùng da bị bệnh.
- Dùng làm thực phẩm: Rau sam có thể được chế biến thành các món ăn như xào, nấu canh, làm nộm.
Theo BS Bùi Phạm Minh Mẫn, dù rau sam rất tốt cho sức khỏe, tuy nhiên khi dùng cũng cần lưu ý những điều sau:
- Không dùng cho người có tỳ vị hư hàn: Vì rau sam có tính hàn, những người tỳ vị hư hàn, hay bị tiêu chảy không nên dùng.
- Phụ nữ có thai nên thận trọng: Rau sam có thể gây co bóp tử cung, do đó, phụ nữ có thai nên hạn chế hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Không dùng quá liều: Dùng quá nhiều rau sam có thể gây lạnh bụng, dẫn đến các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy.
(Sưu tầm)
