Chúng ta đều biết đọc sách là tốt, nhưng đọc là phải đọc sách hay, đọc cho thấm, chứ không phải đọc sách rác, đọc cho có. Dưới đây là 5 cách đọc sách của cổ nhân người Trung Quốc, hi vọng đem lại cho các bạn phần nào sự kiến giải về phương pháp đọc sách hiệu quả.
Bacon nói:
"Đọc sử khiến con người ta sáng suốt, đọc thơ khiến con người ta thông siêu, toán học khiến con người ta chu toàn, vật lý khiến con người ta sâu sắc, đạo đức khiến con người ta trang nghiêm, logic và hùng biện khiến con người ta hùng hồn."
Chúng ta đều biết đọc sách là tốt, nhưng đọc là phải đọc sách hay, đọc cho thấm, chứ không phải đọc sách rác, đọc cho có.
Dưới đây là 5 cách đọc sách của cổ nhân người Trung Quốc, hi vọng đem lại cho các bạn phần nào sự kiến giải về phương pháp đọc sách hiệu quả.
01
Đào Tiềm: đọc sách hội ý
Đào Tiềm hay Đào Uyên Minh, là một nhà thơ lớn thời nhà Tấn và Lưu Tống của Trung Quốc.
Đọc sách, thứ ta đọc là cái tâm cái tình.
Đào Tiềm trong "Ngũ liễu tiên sinh truyện" có viết:
"Đọc sách hay, không cầu kiến giải, mỗi lần hội ý, vui mừng khôn siết."
Ý muốn nói, Đào Tiềm mỗi khi đọc sách sẽ chỉ lĩnh hội ý chính, không nghiên cứu quá sâu, đi tìm hiểu từng câu từng chữ; mỗi khi lĩnh ngộ được nội dung chính của cuốn sách, ông sẽ vui mừng tới quên ăn quên ngủ.
Trong "Quy khứ lại hề", ông biết:
"Lạc cầm thư dĩ tiêu ưu."
Đối với ông mà nói, thưởng nhạc, đọc sách là một thú vui để giải trí, với ông, đọc sách cũng giống như nhặt cúc xới đất, đều là những việc rất đời thường, rất tự nhiên, là một hoạt động của con người, không cần phải đính kèm thêm quá nhiều thứ vào làm gì.
Đây là một cảnh giới của người đã trải qua hết biết bao nhân tình thế thái.
Và cái thái độ với sách này, không chỉ có mình Đào Tiềm.
Tiền Chung Thư, một nhà văn nổi tiếng khác của Trung Quốc cũng từng nói:
"Trên thế giới này vẫn còn một kiểu người. Họ cho rằng mục đích của việc đọc sách, không phải là để viết phê bình hay giới thiệu. Ở họ có một sự tùy hứng và ung dung của một người đang thưởng thức thú vui tao nhã của mình, họ không vội không vã lật giở, chu du trong từng trang sách…"
Đọc sách một cách điềm tĩnh, ung dung, có được cho mình một khoảng không gian tĩnh lại khi đọc sách, đó cũng là một lựa chọn không tồi.
02
Cố Viêm Thức: đi ngàn dặm đường
Cố Viêm Thức là một nhà văn, nhà địa lý học nổi tiếng thời nhà Thanh, Trung Quốc.
Đọc sách hoặc viễn hành, cơ thể và tâm trí, luôn sẽ có một thứ mãi mãi ở trên đường.
Cố Viêm Thức là điển hình cho phương pháp đọc "đọc vạn cuốn sách, đi vạn dặm đường".
Có một ghi chép như này:
Khi Cố Viêm Thức ra ngoài, ông sẽ chỉ cần một con la, hai con ngựa và một xe sách để lên đường, qua mỗi một địa điểm, ông đều sẽ dừng lại nói chuyện với người dân địa phương, tìm hiểu một chút phong tình thế thái nơi bản địa.
Nếu nó khác so với những gì mình được biết trước đó, ông sẽ viết lại thật rõ ràng, và hỏi cặn kẽ tới khi không còn ngờ hoặc nữa thì thôi.
Đọc hết sách, đối chiếu những câu văn trong sách với thực tế, thông tin có được hoàn chỉnh hơn, có vậy mới khiến quyển sách trở nên có giá trị.
Chúng ta không chỉ cần đọc những câu chữ trong từng trang sách, mà còn phải đọc cả "cuộc sống" ngoài trang sách ấy.
Đọc sách là trí tuệ, lên đường là trải nghiệm.
Đọc vạn cuốn sách, rồi đi vạn dặm đường, trải nghiệm từng con chữ trong cuốn sách trong cuộc sống thực, đem những trải nghiệm đó biến thành trí tuệ sinh tồn của bản thân.
03
Tô Thức: lần lượt chinh phục
Lang thang giữa biển sách, ba ngàn con sông, bạn chọn uống nước ở con sông nào?
Đọc sách, cũng cần mục tiêu, nếu không sẽ mất phương hướng, nhốt mình giữa biển sách ấy.
Tô Thức, nhà thơ nổi tiếng thời nhà Tống, Trung Quốc nói:
"Thư phí như nhập hải, bách hóa giai hữu chi, nhân chi tinh lực, bất năng kiêm thu tính thủ, đản đắc kì sở dục cầu giả nhĩ."
Ý muốn nói tri thức là vô biên, trong khi sức người có hạn, chúng ta không thể đọc hết được mọi cuốn sách trên đời, nhưng chúng ta có thể tập trung tinh thần cho một cuốn sách hay, nghiên cứu tới cùng một vấn đề, đây mới là phương pháp đọc sách thông minh.
Tô Thức cũng dùng cách này để đọc "Hán thư".
